Eğer daha önce artan sırayla sayıları hızlıca bulman gereken kare biçiminde bir tabloyla karşılaştıysan, muhtemelen bu bir Schulte tablosuydu. İlk bakışta son derece basit gibi görünse de bu sadeliğin arkasında, psikoloji ve eğitim alanlarında onlarca yıldır kullanılan bir yöntem yatıyor. Schulte tablosunun tarihi, 20. yüzyılın ortalarında başlayan ve tüm dünyaya yayılmasını sağlayan bilimsel bir deneyle başlar.
İlk bakışta bu tablo alışıldık anlamda bir oyun gibi görünmeyebilir — grafik yok, kurallar yok, rakip yok. Sadece bir ızgara ve sayılar. Ancak gücünü tam da bu sadelikten alır. Schulte tablosu uzun zamandır mantık oyunları dünyasının bir parçası olmuş ve dikkat geliştirme için en etkili egzersizlerden biri olarak haklı bir ün kazanmıştır. Değerini anlamak için, her şeyin başladığı yere dönmek gerekir.
Schulte tablosunun tarihi
Schulte tablosu ilk kez 1962 yılında Alman psikiyatrist ve psikolog Walter Schulte tarafından önerildi. 1910 yılında Frankfurt am Main'de doğdu ve doğduğu şehrin üniversitesinde tıp eğitimi aldı. 1934 yılında doktorasını tamamladı ve ardından elektroensefalografinin öncüsü Hans Berger’in yönetiminde bilimsel çalışmalarına devam etti. Jena, Wefil ve Gütersloh'ta çalıştı ve bu şehirlerdeki psikiyatri kurumlarında yöneticilik yaptı.
1960'lı yıllarda Schulte profesör oldu ve Tübingen Üniversitesi'nin nöroloji kliniğini yönetti. 1965–1967 yılları arasında Uluslararası Epilepsi ile Mücadele Birliği'nin (ILAE) Almanya şubesinin başkanlığını yaptı ve 1968'de Almanya'nın en eski bilimler akademisi olan Leopoldina'nın bir üyesi seçildi.
Başlangıçta tablo, oyun amacıyla değil, hastaların dikkat seviyesini ölçmek için psikolojik bir değerlendirme aracı olarak geliştirilmişti. Yöntem basit, görsel olarak net ve dikkat seviyesini ölçmede — hatta yorgunluk durumunda bile — etkiliydi.
Schulte yöntemiyle ilgili ilk yayınlar 1960’lı yıllarda Almanya’daki bilim çevrelerinde ortaya çıktı. Egzersiz kısa sürede kliniklerde yaygınlaştı ve bilişsel değerlendirme sürecinin bir parçası olarak kullanıldı. Sonraları eğitimciler ve psikolinguistik uzmanları da bu yönteme ilgi göstermeye başladı. Yapılan gözlemler, Schulte tablosuyla yapılan düzenli egzersizlerin — özellikle öğrenme güçlüğü çeken çocuklar ve gençlerde — hızlı okuma ve metin algılama becerilerini geliştirdiğini ortaya koydu.
Zamanla Schulte tablosu bilimsel ortamların dışına çıkarak eğitimde ve günlük yaşamda kullanılmaya başlandı. Okullarda öğretmenler ve göz hekimleri — özellikle çevresel görme yetisini geliştirmek amacıyla — bu tabloyu kullandı. En yaygın kullanım alanlarından biri hızlı okuma kursları oldu: tablo, gözleri metni harf harf değil, bloklar halinde algılamaya hazırlamak için temel bir araç haline geldi. Ayrıca derslerden veya zihinsel faaliyetlerden önce kişinin mevcut dikkat seviyesini hızlıca değerlendirmek için de kullanıldı.
Yıllar içinde Schulte tablosu güncelliğini yitirmedi, aksine birçok dijital versiyona kavuştu. 1990’lı yıllarda, tablo boyutunun seçilebildiği ve zaman sınırlarının ayarlanabildiği ilk bilgisayar uygulamaları piyasaya çıktı. Günümüzde bu tür egzersizlere akıllı telefon ve tabletlerde erişilebiliyor: sadece sayılardan değil, harflerden, sembollerden ve renklerden oluşan tablolar da mevcut ve farklı zorluk seviyeleri sunuluyor.
İlginç bilgiler
- Almanya'daki bazı okullarda Schulte tablosu sınavlardan önce veya derslerin başında kullanılıyor — dikkati hızlıca aktive etmek ve odaklanmayı sağlamak amacıyla. Bu kısa ısınma, öğrencilerin derse daha çabuk adapte olmalarına yardımcı oluyor.
- Schulte tablosunun popülerliği, bazı meraklıları hız yarışmaları düzenlemeye yöneltti. Bazı katılımcılar, klasik 5×5 ızgarasını 5 saniyeden daha kısa sürede tamamlıyor — bu tür rekorlar resmi olarak kayıt altına alınmasa da internette bu başarıları gösteren videolar bulunuyor.
- Schulte tablosu hızlı okuma kurslarında sıkça kullanılmaktadır. Eğitmenlerin deneyimlerine göre, günde yalnızca 10–15 dakikalık egzersiz, 2–3 hafta içinde okuma hızında belirgin bir artış sağlayabiliyor — ortalama %20–30 civarında. Bu veriler bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa da yöntemin pratikteki etkisi birçok kez gözlemlenmiştir.
- Askerî yapılar da Schulte tablosuna ilgi göstermiştir. Bazı ülkelerde, pilot ve hava trafik kontrolörü adayları için yapılan seçim testlerine dahil edilmiştir — çünkü bu mesleklerde hızlı dikkat geçişi ve görsel bilgiyi işleyebilme becerisi hayati öneme sahiptir.
- Schulte tablosunun çeşitli versiyonları vardır ve her biri farklı bilişsel becerileri geliştirmeye yöneliktir. Örneğin, Gorbov–Schulte versiyonu kırmızı ve siyah sayıları dönüşümlü olarak içerir — bu da dikkat odağının sürekli renkler arasında kaydırılmasını gerektirir. Başka bir versiyonda sayılar harflerle değiştirilir — bu biçim, özellikle hafıza ve görsel algı egzersizleri için faydalıdır. Bir diğer türde ise hücreler farklı renklerde sunulur — bu, konsantrasyon yükünü artırır ve görevi daha dinamik hale getirir.
Zamanla Schulte tablosu, dikkat geliştirme egzersizlerinin klasiklerinden biri haline geldi. Formatı açıklama gerektirmez — anlamak için tek bir bakış yeterlidir. Biçim ve işlevin bu kadar kusursuz örtüştüğü örnekler nadirdir. Popülerliğinin sırrı sadece sadeliğinde değil, aynı zamanda gerçek faydasındadır. Görev öncesi odaklanmaya yardımcı olur, zihinsel gerginliği azaltır ya da bir etkinlikten diğerine geçişi kolaylaştırır. Günde sadece birkaç dakikanı ayır — ve dikkatin gözle görülür biçimde keskinleşsin. Hemen dene — ücretsiz ve kayıtsız!