Pasjans online, za darmo

Pasjans (Solitaire) to jedna z najbardziej znanych gier karcianych dla jednej osoby, łącząca proste zasady z głęboką strukturą logiczną. Na przestrzeni wieków gra przeszła drogę od arystokratycznej rozrywki do cyfrowej formy spędzania czasu, stając się częścią codziennej kultury w wielu krajach. W przeciwieństwie do większości gier karcianych, Pasjans przeznaczony jest do gry indywidualnej, gdzie kluczowe znaczenie mają uwaga, konsekwencja i zdolność przewidywania kilku ruchów naprzód. Jego popularność w dużej mierze wynika z uniwersalności: wystarczy jedna talia kart, aby uzyskać zajęcie jednocześnie spokojne i intelektualnie angażujące.

Szczególne miejsce w historii Pasjansa zajmuje Klondike — odmiana, która z czasem stała się faktycznym synonimem całej gry. To właśnie ta wersja zdobyła największą rozpoznawalność dzięki udanemu połączeniu logiki i przypadku, a także szerokiemu rozpowszechnieniu w środowisku cyfrowym. Pasjans zajął trwałe miejsce w kulturze: od wiktoriańskich salonów po standardowe aplikacje w systemach operacyjnych. Postrzegany jest nie tylko jako gra, lecz także jako forma zorganizowanego odpoczynku — sposób na zmianę uwagi, skupienie się i oderwanie od zewnętrznego zgiełku.

Historia Pasjansa

Pochodzenie i wczesne lata

Dokładne początki Pasjansa pozostają niejasne, jednak badacze są zgodni, że gry karciane oparte na układaniu kart — pierwowzory Pasjansa — pojawiły się w Europie pod koniec XVIII wieku. Za najbardziej prawdopodobny obszar narodzin Pasjansa uważa się Europę Północną i Środkową — przede wszystkim Skandynawię, Francję i Niemcy. Co ciekawe, w niektórych językach zachowały się ślady wczesnego mistycznego postrzegania Pasjansa. Na przykład w krajach skandynawskich gra otrzymała nazwę Kabale — zapożyczoną z francuskiego słowa Cabale, kojarzonego z tajemnicami, spiskami i praktykami ezoterycznymi. W epoce, gdy Pasjans często postrzegano jako formę wróżbiarstwa, taka nazwa wydawała się całkowicie uzasadniona. Faktycznie, pod koniec XVIII i na początku XIX wieku Pasjans traktowano nie tylko jako rozrywkę, ale i jako swoisty sposób wróżenia: wierzono, że jeśli układ «się udał» (to znaczy wszystkie karty zostały ułożone we właściwej kolejności), to wypowiedziane życzenie się spełni.

Pierwsze udokumentowane wzmianki o Pasjansie pochodzą z lat 80. XVIII wieku: w niemieckiej antologii gier Das neue Königliche L’Hombre-Spiel (1783) znajdują się opisy układów kart pod nazwami Patience i Cabale. Według obserwacji historyka gier Davida Parletta we wczesnym okresie istniała również odmiana Pasjansa dla dwóch uczestników — każdy układał własną kombinację, rywalizując na czas. Jednak znacznie większą popularność szybko zdobyła wersja jednoosobowa, jako zajęcie spokojniejsze i bardziej skupione.

Rozprzestrzenienie w Europie

Pod koniec XVIII i na początku XIX wieku Pasjans zaczął wchodzić w modę na dworach i w salonach. We Francji za czasów Ludwika XV układanie kart stało się ulubioną rozrywką arystokracji. Niedługo później pasja do Pasjansa rozpowszechniła się także w Anglii: pierwsze użycie słowa Patience w języku angielskim odnotowano w 1801 roku, a już w latach 20. XIX wieku gra była dobrze znana w społeczeństwie brytyjskim. Świadczy o tym między innymi list Harriet Leveson-Gower, hrabiny Granville, datowany na 1822 rok.

Mniej więcej w tym samym czasie pojawiają się także pierwsze literackie wzmianki o Pasjansie w Rosji. Już w 1826 roku w Moskwie wydano książkę o wymownym tytule: «Zbiór układów karcianych, znanych pod nazwą wielkich pasjansów, pilnie poświęcony wszystkim zajętym ludziom». Świadczy to o tym, że gra była znana wśród rosyjskiej arystokracji co najmniej od początku lat 20. XIX wieku.

Z czasem Pasjans utracił charakter wyłącznie wróżbiarski i przekształcił się w grę logiczną, dostępną szerokiemu gronu miłośników kart.

Epoka wiktoriańska i pierwsze zbiory

Prawdziwy rozkwit popularności Pasjansa przypadł na połowę i drugą część XIX wieku. W tym czasie w Europie i USA pojawiło się wiele zbiorów z opisami układów karcianych. Jednym z pierwszych i znaczących wydań, które wpłynęły na rozpowszechnienie Pasjansa, była książka brytyjskiej arystokratki Lady Adelaide Cadogan. Jej «Illustrated Games of Patience» została po raz pierwszy opublikowana około 1870 roku i zawierała 25 rodzajów Pasjansa. Książka odniosła wielki sukces i była wielokrotnie wznawiana — w Anglii nazwisko Cadogan stało się wręcz synonimem każdego zbioru Pasjansów.

Po Lady Cadogan poszli inni autorzy: Amerykanka Ednah Cheney opublikowała swoją książkę o Pasjansach wkrótce po latach 70. XIX wieku, a w latach 90. XIX i na początku XX wieku pojawiły się obszerne zbiory autorstwa Brytyjek Mary Elizabeth Whitmore Jones, E. D’Orse i innych, dokumentujące setki różnych układów. Wiktoriańska Anglia uczyniła z Pasjansa modne hobby, szczególnie wśród kobiet — powolna łamigłówka karciana odpowiadała duchowi epoki.

W tej epoce pojawiły się nowe odmiany Pasjansa, a wiele klasycznych układów otrzymało nazwy nawiązujące do znanych postaci i wydarzeń historycznych. Znana jest na przykład legenda, że Napoleon Bonaparte podczas zesłania na wyspie Świętej Heleny spędzał czas, układając Pasjanse. Na jego cześć nazwano popularne układy «Napoleon at St. Helena» i «Napoleon’s Square» — choć dowodów historycznych na to jest niewiele. Niemniej sam fakt powstania takich nazw świadczy o miejscu, jakie Pasjans zajmował w życiu kulturalnym XIX wieku.

Pojawienie się Klondike

Pod koniec XIX i na początku XX wieku pojawiła się odmiana, która później stała się najsłynniejszym Pasjansem na świecie — gra Klondike. Pochodzenie tego układu owiane jest pewną tajemnicą. Nazwa wyraźnie nawiązuje do regionu Klondike w północno-zachodniej Kanadzie, który zasłynął gorączką złota w latach 1896–1899. Według jednej z wersji to właśnie poszukiwacze złota podczas gorączki złota wymyślili układanie Pasjansa, aby umilić sobie długie polarne noce w oczekiwaniu na szczęście. Opowiadano, że poszukiwacze na polach zawsze mieli przy sobie talię kart i, strzegąc zdobytego złota nocami, układali Pasjanse, aby nie zasnąć. Ta zromantyzowana wersja mocno zakorzeniła się w folklorze kulturowym. Na przykład pisarz Jack London w jednym ze swoich opowiadań o Północy opisał, jak poszukiwacze Klondike spędzali wieczory przy Pasjansie: «Shorty, pogrążony w ponurym rozpaczy, układał Pasjansa». Jednak brak jest bezpośrednich dowodów dokumentalnych łączących powstanie gry z Klondike.

Badacze podkreślają jedynie, że pierwsze publikacje zasad tego układu pochodzą z początku XX wieku. W wydaniu «Hoyle’s Games» z 1907 roku wspomniana jest gra pod nazwą «Seven-Card Klondike» — w istocie klasyczny Klondike, gdzie 7 kolumn układa się z rosnącą liczbą kart. Co ciekawe, w tej samej książce z 1907 roku pojawiła się również inna, bardziej złożona odmiana karciana pod nazwą Klondike — w rzeczywistości była to gra, znana dziś jako Canfield. Zamieszanie w nazewnictwie trwało jeszcze kilka lat, aż w końcu ustaliła się współczesna terminologia.

W amerykańskich zasadach gry z 1913 roku pojęcia były już wyraźnie rozróżnione: Klondike — to właśnie Pasjans z układem w siedmiu kolumnach i przekładaniem kart w kolejności malejącej, a nazwa Canfield utrwaliła się dla innej gry opartej na tej samej odmianie hazardowej. Skąd jednak wzięła się nazwa Canfield? Tutaj kryje się również ciekawa historia: Richard Albert Canfield, znany właściciel domu gry w USA, miał rzekomo zaproponować klientom hazardowy Pasjans, w którym za 50 dolarów można było kupić talię i otrzymać 5 dolarów za każdą zebraną pełną kolorową sekwencję — ta gra otrzymała nazwę Canfield.

Później w Anglii błędnie nazywano sam Klondike mianem Canfield, co powodowało zamieszanie. Jednak z czasem w obu krajach terminologia się ustabilizowała: Klondike — klasyczny Pasjans, znany jako Solitaire w USA i Patience w Wielkiej Brytanii, a Canfield — inna, bardziej skomplikowana gra.

Geografia popularności i ewolucja

W pierwszej połowie XX wieku Pasjans Klondike zyskał szeroką popularność — zarówno dzięki drukowanym zbiorom, jak i ustnej tradycji. Gra nie wymagała niczego poza talią kart, dlatego przyjęła się wszędzie — od Ameryki Północnej po Rosję. W tradycji rosyjskiej Klondike otrzymał nazwę Pasjans «Kosynka» — jak głosi podanie, z powodu schematycznego podobieństwa układu kart do trójkątnego kształtu chustki. Prawdopodobnie nazwa ta utrwaliła się w języku potocznym w pierwszej połowie XX wieku, kiedy oryginalne słowo było mało zrozumiałe, a gra była już znana z literatury tłumaczonej (istnieją nawet opinie, że opowiadania Jacka Londona odegrały rolę w zapoznaniu rosyjskojęzycznych czytelników z Pasjansem Klondike).

Zasady Klondike przekazywane były z pokolenia na pokolenie i praktycznie się nie zmieniały: układanie 28 kart w 7 kolumnach, cel — zebranie wszystkich kolorów rosnąco na 4 bazowych polach, przekładając karty na stole malejąco z naprzemiennością kolorów. Warianty dotyczyły jedynie szczegółów — na przykład czy można było przekładać talię kilka razy, rozdawać po jednej lub po trzy karty i tak dalej. Co ciekawe, pierwotnie klasycznym trybem było rozdawanie po trzy karty (wymagające większej cierpliwości i uważane za trudniejsze), ale w niektórych zasadach XX wieku pojawił się już prostszy tryb rozdawania po jednej karcie, zwiększający szanse na sukces.

Również oprawa i format gry zmieniały się z czasem w aspekcie artystycznym. W wiktoriańskich zestawach kart do Pasjansa można było spotkać specjalnie zmniejszone talie czy eleganckie stojaki do układania, a w połowie XX wieku pojawiła się nawet specjalna deska do Pasjansów («Chastleton Patience Board», wynaleziona przez Mary Elizabeth Whitmore Jones), umożliwiająca grę w podróży lub w pozycji stojącej. Jednak masowej popularyzacji Pasjansa sprzyjała jego prostota — do układania nie były potrzebne ani specjalne akcesoria, ani kosztowne elementy. Miliony ludzi w różnych krajach układało Pasjansa Klondike — w domu, w podróży, na wakacjach — i z czasem stał się on częścią codziennego życia.

Epoka cyfrowa

Prawdziwy światowy boom popularności Pasjansa Klondike nastąpił wraz z pojawieniem się komputerów. W latach 80., kiedy komputery osobiste i interfejsy graficzne zaczęły zdobywać popularność, twórcy zwrócili uwagę na klasyczne gry karciane jako materiał do przeniesienia na ekran. Jednym z pierwszych komputerowych Pasjansów był program dla 8-bitowych komputerów Atari (wydany w 1981 roku) pod prostą nazwą «Solitaire», realizujący właśnie Klondike. W 1984 roku entuzjasta Michael A. Casteel wydał wersję Klondike dla komputerów Apple Macintosh. Gra była rozpowszechniana w modelu shareware i regularnie aktualizowana.

Punktem zwrotnym była jednak decyzja firmy Microsoft o włączeniu Pasjansa do standardowego pakietu Windows. W 1988 roku stażysta Microsoftu Wes Cherry stworzył elektroniczną wersję Klondike podczas praktyk — początkowo jako ćwiczenie i narzędzie adaptacji użytkowników do obsługi myszy komputerowej. W tamtym czasie koncepcja drag-and-drop (przeciągania obiektów kursorem) była nowością, a gra okazała się doskonałym trenerem tej umiejętności. Odświeżony wygląd kart powierzono projektantce Susan Kare. W 1990 roku Pasjans pod nazwą «Solitaire» zadebiutował w systemie Windows 3.0 — i od tego momentu rozpoczął się triumfalny pochód Klondike na całym świecie. Gra natychmiast zdobyła popularność: według przedstawicieli Microsoftu po kilku latach stała się najczęściej używaną aplikacją Windows — wyprzedzając nawet edytory tekstu.

Miliony pracowników biurowych na całym świecie spędzały godziny na układaniu wirtualnych kart pod pozorem pracy. Z czasem wywołało to nawet niepokój przełożonych: znany jest przypadek, gdy w 2006 roku burmistrz Nowego Jorku Michael Bloomberg zwolnił pracownika przyłapanego na grze w Pasjansa na służbowym komputerze.

Początkowo pomysł był odwrotny — zwiększyć efektywność, ucząc obsługi myszy, ale powstał zabawny paradoks. Mimo to popularność Pasjansa tylko rosła. Cyfrowy Pasjans znalazł się we wszystkich kolejnych wersjach Windows (3.1, 95, 98, 2000 i dalej) i stał się niemal wizytówką systemu operacyjnego. Kiedy w 2012 roku Microsoft próbował usunąć wbudowanego Pasjansa z Windows 8, wywołało to taki sprzeciw użytkowników, że gra wkrótce została przywrócona. W 2015 roku, obchodząc 25-lecie swojego dzieła, Microsoft zorganizował nawet światowy turniej Pasjansa wśród użytkowników Windows.

Do chwili obecnej cyfrowy Pasjans pobił wiele rekordów. «Solitaire» (obecnie część aplikacji Microsoft Solitaire Collection) w swoim 30-leciu liczył ponad 35 milionów graczy miesięcznie na całym świecie, dostępny w 65 językach w ponad 200 krajach. Według statystyk z 2020 roku codziennie rozgrywanych jest ponad 100 milionów partii — ogromna liczba, odzwierciedlająca prawdziwą miłość graczy do tej gry. W 2019 roku Microsoft Solitaire został włączony do World Video Game Hall of Fame jako jedna z najważniejszych gier komputerowych w historii. W ten sposób Pasjans, który narodził się jako spokojna rozrywka karciana kilka wieków temu, ewoluował w globalny fenomen cyfrowy, pozostając aktualnym również w nowym tysiącleciu.

Ciekawostki o Pasjansie

• Rekordy i liczbowe paradoksy. Nie każdy układ Klondike można zakończyć pomyślnie — w przeciwieństwie do łamigłówek takich jak FreeCell, gdzie niemal wszystkie partie są rozwiązywalne, tutaj znaczącą rolę odgrywa przypadek. Matematycy obliczyli, że jedynie około 80% rozdania w teorii jest wygrywalne (jeśli zna się rozmieszczenie wszystkich kart i nie ma ograniczeń w ruchach). Faktyczny procent wygranych przy grze według standardowych zasad jest jeszcze niższy — doświadczeni gracze zwyciężają w około 30–50% partii, nawet stosując strategię i przycisk cofania. Tak więc Pasjans w pełni uzasadnia swoją nazwę «cierpliwość»: czasem nawet idealna gra nie prowadzi do wygranej i pozostaje tylko pogodzić się z porażką oraz spróbować ponownie.
• Pasjans jako fenomen biurowy. Wraz z pojawieniem się komputerowej wersji gra zyskała wątpliwą sławę «zabójcy czasu pracy». W latach 90. w wielu organizacjach Pasjans na służbowym komputerze był tak powszechnym rozproszeniem, że żartobliwie nazywano go «Office Solitaire».
• Najszybsza partia Pasjansa w historii. 2 sierpnia 1991 roku Brytyjczyk Stephen Twigge ustanowił rekord Guinnessa, kończąc partię Pasjansa w wersji stołowej w zaledwie 10 sekund. Rekord został ustanowiony przy użyciu standardowej talii i klasycznych zasad układu. To osiągnięcie zostało oficjalnie uznane przez Guinness World Records za najszybszą partię Pasjansa rozegraną ręcznie i pozostaje niepobite od ponad trzydziestu lat. Wynik ten podkreśla nie tylko popularność gry, lecz także możliwość wykazania się szybkością, zręcznością i niezwykłą koordynacją.
• Matematyczny fenomen Pasjansa. Każda partia Pasjansa jest niemal na pewno unikalna — szansa na zobaczenie dwóch identycznych układów jest tak mała, że praktycznie nie istnieje. W standardowej 52-kartowej talii możliwych kombinacji jest liczba bliska jedynce z 67 zerami. Nawet gdyby wszyscy współcześni mieszkańcy Ziemi — 8 miliardów ludzi — układali nową partię co sekundę od początku dziejów, nie wystarczyłoby to, by przejrzeć choćby znikomy ułamek wszystkich możliwych wariantów. Dla porównania: wiek Wszechświata to około 13,8 miliarda lat, czyli około 435 bilionów sekund.

Historia Pasjansa to historia gry, która potrafiła zachować swoją aktualność, przechodząc drogę od ręcznych układów do ekranu komputera osobistego. Klondike łączy prostotę zasad z nieskończonym bogactwem sytuacji, wymagających od gracza elastycznego umysłu, pamięci i, oczywiście, cierpliwości. Zajmuje szczególne miejsce na styku łamigłówki logicznej i gry hazardowej, pozostając jednocześnie dostępnym dla wszystkich wieków i pokoleń.

W kontekście kulturowym Pasjans to nie tylko rozrywka: to swego rodzaju medytacja, czas spędzany sam na sam ze sobą. Nic dziwnego, że obraz człowieka układającego karty pojawia się zarówno w literaturze, jak i w filmie — gra stała się metaforą życiowych decyzji, które każdy podejmuje w samotności. Pod względem logicznym Pasjans rozwija umiejętność planowania i kombinatoryki, zbliżoną do zadań stawianych przez szachy czy łamigłówki, ale w spokojniejszej i wolniejszej formie. W 2019 roku Pasjans został włączony do World Video Game Hall of Fame, znajdując się obok kultowych gier zręcznościowych i strzelanek. To oficjalne uznanie podkreśla: mimo obfitości nowoczesnych rozrywek stara gra karciana wciąż pozostaje żywą klasyką.

Zanim się zacznie, warto zapoznać się z zasadami — nie dla formalności, lecz po to, by zobaczyć, jak za prostymi ruchami kryje się spójny system. Pasjans nie wymaga pośpiechu: układa się krok po kroku, pozwalając każdemu ruchowi nabrać znaczenia. To gra nie na szybkość, lecz na uwagę, cierpliwość i kalkulację. To właśnie takie wewnętrzne skupienie czyni Pasjansa wyjątkowym — i wyjaśnia, dlaczego pozostaje on aktualny mimo upływu stuleci.

Pasjans Klondike — klasyczna gra karciana dla jednej osoby, której celem jest ułożenie całej talii według kolorów w kolejności od asa do króla. Gra toczy się przy użyciu standardowej talii 52 kart. Rozgrywka Klondike zwykle trwa od 10 do 15 minut, chociaż wiele zależy od umiejętności gracza. Dzięki prostym zasadom i wciągającej mechanice ten Pasjans stał się jedną z najpopularniejszych gier na świecie.

Klondike łączy w sobie element szczęścia i strategicznego myślenia. Gracz musi planować ruchy, budować sekwencje i podejmować decyzje przy niepełnej informacji (część kart jest zakryta rewersem). Takie warunki rozwijają koncentrację i pamięć: regularna gra poprawia zdolność dostrzegania i zapamiętywania kart, które już wyszły. Pasjans trenuje także spostrzegawczość: trzeba nieustannie śledzić układ i szukać w kolumnach możliwych ruchów i wariantów przestawień. Jednocześnie dzięki przejrzystemu rozmieszczeniu kart Pasjans Klondike jest atrakcyjny również pod względem estetycznym: gracz obserwuje, jak chaotyczny układ stopniowo porządkuje się w starannie ułożone kolory.

Zasady Pasjansa Klondike

Układ i cel gry

Na początku partii talia jest dokładnie tasowana i układana. Na stole rozkłada się siedem stosów (kolumn): w pierwszej kolumnie 1 kartę, w drugiej — 2 karty, …, w siódmej — 7 kart. Każdy stos tworzony jest w ten sposób, że górna karta leży odkryta, a pozostałe — zakryte. Łącznie w tych kolumnach znajduje się 28 kart; pozostałe 24 karty tworzą stos rezerwowy, który odkładany jest osobno, rewersem do góry.

Obok talii zostawia się miejsce na stos kart odrzuconych — tu będą trafiać karty z rezerwy, które chwilowo nie weszły do gry. Przygotowuje się także cztery puste podstawy — stosy bazowe (czasami nazywane «domkami»). Celem gry jest ułożenie na tych czterech stosach wszystkich kart, posortowanych według kolorów od asa do króla.

Przenoszenie kart

W trakcie gry można przekładać karty między kolumnami układu zgodnie z następującymi zasadami. Kartę można położyć na inną odkrytą kartę w kolumnie, jeśli jest o jeden stopień niższa i ma przeciwny kolor (czarna na czerwoną lub czerwona na czarną). Na przykład siedem kier można położyć tylko na osiem pik lub osiem trefl. W ten sposób w kolumnach powstają malejące sekwencje z naprzemiennymi kolorami.

Można przenosić nie tylko pojedyncze karty, lecz także całe uporządkowane grupy: jeśli w kolumnie leży odkryty ciąg kart w kolejności malejącej (na przykład czerwony walet na czarnej damie, a na walecie czarna dziesiątka), to cały ten fragment można przenieść na inną pasującą kartę w innej kolumnie. Jeśli w wyniku przestawień któryś stos w układzie całkowicie się opróżni (to znaczy w kolumnie nie zostaje żadna karta), na powstałe puste miejsce można położyć tylko króla (lub sekwencję rozpoczynającą się od króla). Możliwość otwarcia pustej kolumny pod króla jest jednym z kluczowych elementów strategii: zwolnienie kolumny pozwala przenieść króla z towarzyszącą mu sekwencją i tym samym odkryć nowe ruchy.

Praca z zakrytymi kartami

W początkowym układzie w każdej kolumnie wszystkie karty oprócz wierzchniej są zakryte. Kiedy odkryta karta z kolumny zostaje przeniesiona (na inną kartę lub na podstawę), należy natychmiast odwrócić następną kartę w tej kolumnie — staje się ona nową odkrytą kartą i wchodzi do gry. Odkrywanie «ukrytych» kart jest najważniejszą częścią Pasjansa: każde odsłonięcie daje nowe możliwe ruchy.

Strategicznie opłaca się w pierwszej kolejności uwalniać i odwracać karty z tych kolumn, w których jest najwięcej zakrytych kart — w ten sposób zwiększa się pole manewru. Jeśli w kolumnie odkrywa się asa lub dwójkę, zaleca się natychmiast przenieść je na stosy bazowe («domki»), ponieważ asy i dwójki rzadko biorą udział w przestawieniach na stole, a zwalniają miejsce dla innych kart.

Przebieg gry

Po początkowym rozłożeniu gracz szuka dostępnych ruchów na stole i wykonuje je, starając się jak najwięcej odsłonić zakrytych kart. Gdy tylko pojawi się możliwość położenia asa na pustą podstawę, należy to zrobić niezwłocznie: na każdej takiej podstawie musi leżeć as, na którego następnie układane są karty tego samego koloru w kolejności — od dwójki do króla. Na stole gracz przekłada karty, zmieniając kolory i budując malejące sekwencje, dążąc do odkrycia nowych kart.

Jeśli na polu gry wyczerpane zostaną wszystkie dostępne ruchy, gracz sięga po stos rezerwowy. Z rezerwy zdejmuje się wierzchnie karty i odkłada odkryte na stos kart odrzuconych. W klasycznym Pasjansie Klondike istnieją dwa uznane warianty rozdawania: rozdawanie po jednej karcie i rozdawanie po trzy karty. W pierwszym przypadku gracz odwraca z rezerwy po jednej karcie; w drugim — od razu po trzy (w tym przypadku z trzech odkrytych kart na stosie odrzuconym dostępna jest tylko ta na wierzchu; karty znajdujące się pod spodem można zagrać dopiero po tym, jak ta na wierzchu zostanie przeniesiona na pole gry lub na podstawę). Po każdym rozdaniu (jednej lub trzech kart) gracz stara się wykorzystać odkrytą kartę: przełożyć ją na odpowiednią kartę w kolumnach albo od razu odłożyć na «domek», jeśli pasuje kolorem i rangą. Wykorzystana karta ze stosu odrzuconego wypada z gry, a niewykorzystane karty pozostają odkryte w stosie odrzuconym.

Cykl gry i zakończenie partii

Działania «przekładać karty na stole» i «dobierać kartę z rezerwy na stos odrzucony» przeplatają się w razie potrzeby przez całą partię. Gdy stos rezerwowy się kończy, w niektórych zasadach wolno wziąć cały stos kart odrzuconych i odwrócić go z powrotem, tworząc nową rezerwę (w takiej samej kolejności, jeśli nie zaznaczono inaczej).

W wariantach z ograniczoną liczbą przejść przez talię (na przykład nie więcej niż trzy przetasowania) rezerwę można zwrócić tylko określoną liczbę razy; w bardziej swobodnych wersjach (w tym w większości wersji cyfrowych) rozdawanie jest dozwolone bez ograniczeń. Gra kończy się zwycięstwem, gdy wszystkie karty uda się ułożyć według kolorów w cztery stosy bazowe od asów do królów.

Jeśli nie zostały już żadne ruchy, a rezerwa i stos kart odrzuconych zostały wyczerpane (lub dalsze rozdawanie nie jest dozwolone), partia uznawana jest za przegraną — układ osiągnął ślepą uliczkę i ułożenie Pasjansa okazało się niemożliwe. Warto pamiętać, że nie każde początkowe rozdanie kart prowadzi do wygranej: chociaż przy idealnej grze teoretycznie wygrywa się znaczną część rozdań, część układów Klondike nie ma rozwiązania z powodu ukrytej kolejności kart. Grając według zasad «rozdawanie po jednej karcie», prawdopodobieństwo pomyślnego zakończenia jest znacznie wyższe niż przy grze po trzy karty; badania pokazują, że nawet komputer, który sprawdza wszystkie ruchy, wygrywa w trybie jednej karty znacznie częściej niż przy rozdawaniu po trzy. Niemniej główną zasadą zwycięstwa pozostaje ta sama: zebrać wszystkie cztery kolory w kolejności, wykorzystując możliwości układu.

Wskazówki dla początkujących graczy Pasjansa Klondike

Dla początkujących miłośników Pasjansa Klondike pomocne jest zapoznanie się z podstawowymi strategiami i typowymi błędami. Poniżej przedstawiono zalecenia — od podstawowej taktyki po zaawansowane strategie — które pomogą zwiększyć szanse na sukces.

Taktyczne podejścia

• Najpierw odkryj kartę z rezerwy. Na początku gry doświadczeni gracze radzą odwrócić pierwszą kartę z talii, zanim wykonasz inne ruchy. To od razu zwiększa liczbę dostępnych opcji i daje więcej informacji do podejmowania decyzji. Odkryta karta może wskazać kierunek gry lub zostać od razu użyta. Po tym warto maksymalnie rozegrać karty na stole, zanim ponownie sięgniesz po rezerwę.
• Przenoś asy i dwójki do «domków» przy pierwszej okazji. Niższe karty (zwłaszcza asy) nie są używane w układaniu w kolumnach, dlatego lepiej od razu przenieść je na stosy bazowe, gdy tylko staną się dostępne. To zwalnia miejsce na stole i umożliwia przesuwanie innych kart. Podobnie, jeśli na stole pojawi się dwójka, należy ją położyć na odpowiedniego asa w podstawie — w ten sposób zaczynasz budować kolor i przybliżasz się do zwycięstwa.
• Dąż do odkrywania zakrytych kart. Każda karta leżąca rewersem w układzie może ukrywać kluczową kartę potrzebną do rozwiązania Pasjansa. Dlatego taktyka powinna być ukierunkowana przede wszystkim na odkrywanie tych kart. Jeśli masz wybór między kilkoma ruchami, najbardziej wartościowe są te, które prowadzą do odsłonięcia zakrytej karty. Na przykład przesunięcie karty z kolumny z większą liczbą zakrytych kart zazwyczaj ma wyższy priorytet niż ruch w kolumnie, gdzie zakryta jest tylko jedna karta. Im więcej nowych kart odkryjesz na początku gry, tym bogatszy będzie wybór dalszych ruchów.
• Nadaj priorytet ruchom prowadzącym do postępu. Nie spiesz się, by od razu przesuwać wszystkie możliwe karty tylko dlatego, że ruch jest formalnie dozwolony. Najlepsze są te, które faktycznie poprawiają układ: odkrywają nowe karty, opróżniają kolumnę lub pozwalają odłożyć kartę do podstawy. Ruchy, które nie dają wyraźnej korzyści (na przykład przestawienie kart, które nie prowadzi do odkrycia lub nie zwalnia miejsca na króla), często można odłożyć. Najpierw wykonuj działania rozwijające grę, a «kosmetyczne» przestawienia zostaw na później.

Błędy początkujących

• Pochopna gra bez planu. Jednym z najczęstszych błędów jest działanie bez zastanowienia, w próbie jak najszybszego oczyszczenia stołu. Pospieszne, chaotyczne przestawienia prowadzą do tego, że gracz przeocza ważne ruchy lub wpędza układ w ślepą uliczkę. Trzeba zachować cierpliwość: lepiej poświęcić czas na analizę układu niż zrobić nieodwracalny krok utrudniający dalszą grę.
• Pomijanie dostępnych sekwencji. Początkujący gracze często nie zauważają możliwych ruchów w układzie — na przykład, że jakąś odkrytą kartę można przełożyć na inną w kolejności malejącej. W rezultacie na stole pozostają karty, które mogłyby zostać rozegrane. Unikaj tego błędu: stale sprawdzaj wszystkie kolumny pod kątem odpowiednich par «górna karta — wyższa karta przeciwnego koloru». Dokładna obserwacja układu to klucz do sukcesu.
• Opróżnianie kolumny bez króla. W Klondike nie można zapełniać pustego miejsca dowolną kartą — tylko królem. Niemniej nowicjusze czasami usuwają ostatnią kartę z kolumny, zostając z pustą kolumną, choć nie mają jeszcze króla. Taka sytuacja nie daje przewagi, a jedynie marnuje ruch. Nigdy nie opróżniaj kolumny, jeśli nie masz gotowego króla (lub sekwencji zaczynającej się od króla) do przełożenia. Puste miejsce jest wartościowe tylko wtedy, gdy od razu zajmuje je król — w przeciwnym razie jest tymczasowo «martwe» i nieprzydatne.
• Przedwczesne przenoszenie kart do podstawy. Odwrotna strona rady dotyczącej asów i dwójek: choć niskie karty należy od razu przenosić do «domków», z innymi trzeba być ostrożniejszym. Nowicjusze mogą pochopnie wysyłać do podstawy np. średnie karty, gdy tylko nadarzy się okazja, nie uwzględniając konsekwencji. Jeśli zbyt wcześnie usuniesz kartę z pola gry, możesz stracić możliwość wykonania ruchu. Na przykład przenosząc przedwcześnie czerwoną piątkę do podstawy, nie będziesz mógł przełożyć na nią czarnej czwórki z kolumny, dopóki nie pojawi się druga piątka innego czerwonego koloru. Dlatego staraj się upewnić, że przeniesienie karty do podstawy nie blokuje odkrycia innej ważnej karty na stole. Prosta zasada: asy i dwójki — od razu do góry, pozostałe karty — w zależności od sytuacji.
• Ignorowanie kart na stosie odrzuconym. Kolejny błąd to skupianie się tylko na kolumnach i zapominanie o odkrytych kartach leżących na stosie odrzuconym. Wielu graczy pomija moment, w którym karta ze stosu odrzuconego mogłaby zostać użyta — na przykład przeniesiona na stół lub do podstawy. Za każdym razem po odwróceniu karty z rezerwy uważnie patrz na odkrytą kartę ze stosu odrzuconego: czy pojawiła się nowa możliwość ruchu? Regularne wykorzystywanie stosu kart odrzuconych to warunek udanej gry.
• Brak «spojrzenia w przyszłość». Klondike to gra, w której ważne jest przewidywanie rozwoju sytuacji na kilka ruchów naprzód. Początkujący często grają «tu i teraz», nie zastanawiając się, co będzie dalej. W rezultacie można zablokować się: na przykład przenieść kartę tak, że zakryta karta pozostaje niedostępna, lub zmarnować ostatni ruch. Staraj się przy każdym działaniu ocenić, co przyniesie ono za jeden-dwa ruchy. Doświadczeni gracze w myślach rozgrywają różne warianty i wybierają ten, który prowadzi do postępu układu. Rozwinięta umiejętność planowania odróżnia dobrego gracza od początkującego.

Jeśli dopiero zaczynasz grać, korzystaj z tych wskazówek do Pasjansa Klondike, aby zwiększyć swoje szanse na wygraną. Opanowanie podstawowej strategii to ważny krok do tego, by regularnie wygrywać w Pasjansa Klondike.

Warianty zaawansowanej strategii

• Wybór króla dla pustej kolumny. Sytuacja: opróżniłeś kolumnę i masz kilku królów, którymi możesz zająć wolne miejsce. Nieprzemyślany wybór może utrudnić rozwiązanie Pasjansa. Zaawansowani gracze oceniają, jaką sekwencję kolorów spowoduje każda opcja. Na przykład jeśli w układzie utknęła czerwona dama, zasłaniająca zakryte karty, bardziej opłaca się zająć kolumnę czarnym królem — wtedy na niego można będzie położyć tę czerwoną damę i problem zostanie rozwiązany. Podobnie wybór czarnego lub czerwonego króla powinien zależeć od tego, które kolory w bieżącym układzie sprawiają najwięcej problemów.
• Równoważenie stosów bazowych. Nie spiesz się, by odkładać do podstaw wszystkie karty bez zastanowienia — zwłaszcza w trybie rozdawania po jednej karcie, gdzie ponowne rozdawanie rezerwy jest nieskończone. Staraj się rozwijać wszystkie cztery «domki» w miarę równomiernie. Jeśli znacznie posuniesz do przodu jeden kolor, a pozostałe zostaną w tyle, może to ograniczyć możliwości ruchów na stole. Na przykład, podnosząc w podstawie kolor kier do ósemki, wyłączasz z gry wszystkie kiery od asa do ósemki. To może ograniczyć możliwości przestawień, jeśli dla czarnych kart na stole potrzebne będą właśnie te wartości czerwonego koloru. Zawsze oceniaj, czy nie zabrałeś przedwcześnie karty, która mogła pomóc w układzie. Zasada: jeśli karta jest jeszcze potrzebna w przestawieniach na stole, lepiej wstrzymać się z jej przeniesieniem do «domku». Idealnie jest rozwijać kolory w podstawach na przemian i, jeśli to możliwe, synchronicznie.
• Zapamiętywanie kolejności kart przy grze «po trzy». Tryb rozdawania po 3 karty wymaga dodatkowej dokładności strategicznej. Ponieważ na stosie odrzuconym dostępna jest jedynie co trzecia karta, bardzo ważne jest pamiętanie, jakie karty i w jakiej kolejności znajdują się w rezerwie. Profesjonaliści radzą uważnie śledzić kolejność wychodzących kart: jeśli podczas pierwszego przejścia przez talię zapamiętasz układ kart na stosie odrzuconym, w kolejnym cyklu będziesz mógł planować ruchy z wyprzedzeniem. Istnieją nawet techniki podglądania talii — gdy gracz podczas pierwszego przejścia przewraca wszystkie karty (nie wykonując ruchów), aby uzyskać pełny obraz ich kolejności. W ramach uczciwej gry taką taktykę można traktować jako ostateczność, ale umiejętność trzymania w pamięci kolejności kart rezerwy znacznie zwiększa szanse na ułożenie Pasjansa.
• Elastyczność i zdolność adaptacji. Strategia rozwiązywania Klondike nie powinna być dogmatem. Każde rozdanie jest inne i ustalony schemat działań, który sprawdzi się w jednym przypadku, może nie zadziałać w innym. Doświadczeni gracze podkreślają znaczenie dostosowywania się w trakcie gry: bądź gotów zmienić swój plan, jeśli układ wymaga niestandardowego ruchu. Na przykład zamierzałeś najpierw odkryć wszystkie karty, ale widzisz, że korzystniej będzie od razu odłożyć kilka kart do podstaw — zrób to. Albo przeciwnie, wstrzymaj się z oczywistym ruchem, jeśli przewidujesz, że zablokuje ci on dostęp do ważnej karty. Nie bój się próbować różnych rozwiązań, analizuj układ i dostosowuj się do niego — umiejętność improwizacji i zmiany planu taktycznego odróżnia eksperta Klondike od początkującego.

Takie metody pomagają wygrywać nawet najtrudniejsze układy Pasjansa Klondike — szczególnie w trybie po trzy karty.

Klasyczny Pasjans Klondike to nie tylko sposób na zabicie czasu, ale także trening logiki, pamięci i cierpliwości. Pod spokojnym układem kryje się wciągające wyzwanie, które wymaga od gracza spostrzegawczości i strategicznego myślenia. Dzięki prostym zasadom Pasjans jest dostępny dla każdego — niezależnie od wieku i doświadczenia, a bogactwo taktycznych rozwiązań i różnorodność układów wciągają nawet doświadczonych graczy. Układając karty raz po raz, gracz uczy się przewidywać ruchy, podejmować przemyślane decyzje i wyciągać wnioski z każdej porażki. Nic dziwnego, że ten Pasjans pozostaje popularny od wielu lat: łączy w sobie elegancję łamigłówki karcianej z emocjami poszukiwania jedynego właściwego rozwiązania.

Pasjans Klondike to gra, w której wygrywa nie przypadek, ale konsekwencja. Tutaj wszystko zależy od jednego ruchu, jednej właściwej decyzji. Nie pośpiech, ale kalkulacja. Nie intuicja, ale uwaga na szczegóły. Każdy układ to zadanie, które ma rozwiązanie, ale droga do niego wymaga koncentracji i cierpliwości. Gotowy, by sprawdzić się? Zagraj w Pasjansa Klondike online już teraz — za darmo i bez rejestracji!